18 Kasım 2008 Salı

Kine Em û Bave Cigerxwin


Di sala 1903'an de li gundê HESARÊ li Kurdistana Bakur, hatiye Dinê.
Di sala 1920an de desbi xwendina Olî kir, û li Kurdistana Binxetê, Başûra mezin û Kurdistana Îranê jî li xwendinê geriya ye, û rewşa gelê Kurdistanê baş nas kir.
Di sala 1937-1938an de, wî û hevalên xwe Komelak li bajarê Amûdê vekirin, û komela wan gelek berepêş ve çû, lê bi navtêdana hin mirovên nezan û dijminê miletê kurd Firansizan ew komele girt.
Di sala 1948an de Cegerxwîn bû hevalê Partiya Komonîst a Sûrî.
Di sala 1949an de cara yekemîn Cegerxwîn hatiye girtin.
Di sala 1950 î de Cegerxwîn dikeve Civata Aştîxwazan.
Di sala 1957an de Cegerxwîn ji komonîstan dûr dikeve û di wê salê de wî û hevalên xwe rêxistina AZADÎ sazkirin û piştî pêlakê Cegerxwîn û hevalên xwe rêxistina xwe fesix dikin û bi Partiya Dîmoqratî Kurdî re dibin yek.
Di sala 1959an de sê salan dibe mamosteyê zimanê kurmancî li Zanîngeha Bexdayê.
Di sala1962an de hukûmeta Îraqê bera wî dide û ew û zarokên xwe vedigerin kurdistana Binxetê, û li wir Cegerxwîn tê girtin.
Di sala 1963an de dîsa Cegerxwîn tê girtin û dikeve Zindana Mezzê li bajarê Samê, lê pistî pêlakê tê berdan lê wî Surginî bajarê Siwêda nav Durziyan dikin, lê pistî pêlake ne dirêj vedgere Bajarê Qamişlo.
Di sala 1979an de Cegerxwîn li Siwêdê di bi mihacir û pênc salên xwe yên dawî ji jiyana xwe li diqedîne.
Di 22-10-1984'an de li bajarê Stockholmê Cegerxwîn serê xwe danî û çû ser heqiya xwe.





Asıl adı Şehmuz olan Cigerxwin, 1903'te Mardin’in Gercüş kasabası Hesarê köyünde doğdu. Ailece 1914 yılında Kamışlı’ya bağlı Amud nahiyesine göçtüler. Savaş sonrasında Suriye sınırları içinde kaldılar ve tekrar köylerine dönmediler. Küçük yaşlarda çobanlık ve ırgatlık yaptı. Toprak ağaları ve beyleri iyi tanıdı.
Halktan diğer insanlar gibi okul yüzü görmedi.
18 yaşında Diyarbakır’a geldi. Dini eğitimi veren şeyhlerin yanına gitti. 15 yıllık eğitimi 8 yılda tamamladı. Eğitim gördüğü her yerde Kürt halkının acı ıstıraplarını gördü. Medresede olduğu dönem Kürt kültür ve edebiyatını öğrendi, yazılı klasikleri tanıdı.

1928 yılında Kürtçe şiirler yazmaya başladı. 1925 Şeyh Said İsyanı’na katıldı, isyandan sonra bir grup Kürt aydın ve yurtseverle Suriye’ye gitti. 1937’de XOYBUN adında kurulan örgüt içinde yer aldı. Hawar dergisinde Cigerxwin isimiyle şiirler yazdı.

1949 yılında bir toplantıda komünistlerle tanıştı. Komünistlerle sıkı ilişki içinde çalışarak, 1957 yılına kadar Cizre İçin Barış Komitesi Başkanlığı’nı yaptı. Bu yıllarda Suriye Kürdistan Demokrasi Partisi’ne katıldı. Cigerxwin yaşamının sonuna kadar Suriye Kürdistan Demokrat Partisi Merkez Komitesi Üyesi olarak kaldı. 1961 yılında Irak’taki ulusal harekete yardım etti. Burada parti kadrolarını eğitti ve Kürdistan Akademisi’nde dersler verdi. Güney hareketi yenilince geri Suriye’ye döndü.

1973 yılında Suriye’nin baskısı karşısında Beyrut’a geçti ve tutuklanmaktan kurtuldu. 1979 yılında Stockholm’a geçti ve çalışmalarını burada sürdürdü.
Cigerxwin, İkinci Dünya Savaşı’ndan sonraki şiirlerinde Kürt işçi ve köylülerin Kürt burjuvalarına ve toprak ağalarına karşı verdiği mücadeleyi işledi. Bu şiirlerindeki devrimci öz, bütün ülkenin işçilerinin mücadelesini yansıtıyordu. Cigerxwin’in birçok romanı ve şiir kitabının yanı sıra araştırma kitapları da vardır. Kürtçe sözlük hazırlayan Cigerxwin’in 16 tane Kürtçe eseri vardır.
Sosyalist, araştırmacı ve şair olan Cigerxwin, 22 Ekim 1984’te Stockholm’da öldü.


Şiirleri



  • Diwan Dîwana yekem: Prîsk û Pêtî, 1945 Şam.

  • Diwan Dîwana diwem: Sewra Azadî, 1954 Şam

  • Diwan Dîwana siyem: Kîme Ez? , 1973 Beyrut.

  • Diwan Dîwana çarem: Ronak, Roja Nû Yayınevi, 1980 Stockholm.

  • Diwan Dîwana pêncem: Zend-Avista, Roja Nû Yayınevi, 1981 Stockholm.

  • Diwan Dîwana şeşem: Şefeq, Roja Nû Yayınevi, 1982 Stockholm.

  • Diwan Dîwana heftem: Hêvî, Roja Nû Yayınevi, 1983 Stockholm.

Dil ve kültür hakkındaki eserleri



  • Destûra Zimanê kurdî (Kürt dil bilgisi), 1961 Bağdat.

  • Ferheng, perçê yekem (Sözlük, 1. Bölüm), 1962 Bağdat.

  • Ferheng, perçê diwem (Sözlük, 2. Bölüm), 1962 Bağdat.

Tarih ile ilgili eseri



  • Tarîxa Kurdistan (Kürdistan tarihi) (bu eseri ölümünden sonra yayımlanmıştır), 3 ciltli, 1985-1987, Stockholm.

Cigerxwîn - Der Dichter der Freiheit

Mein Freund, wirf dich nicht fort
Mein Freund wirf dich nicht fort, ein Leben mit dem Feind ist kurz Die Hand in der Hand der Feinde, sei es auch eine kurdische, ist feindlich. Der Feind hat viele Völker mit solchen Tricks unter seine Stiefel bekommen.Hat er uns nicht auf diese Weise weithin getötet?Behaltet eure Sache immer im Auge, fallt nicht auf Versprechungen der Feinde herein Ein Leben unter der Herrschaft des Feindes, auch wenn es sehr lang wäre, ist wie tot 1903 wurde Cigerxwîn als Shexmûs Hesen im Dorf Hesar in der Nähe der Stadt Kercos in Nordkurdistan geboren. Nach dem Tod der Eltern lebte er bei seiner älteren Schwester und wanderte als 11jähriger nach Syrien aus, wo er in der Nähe der Stadt Qamislo lebte und bei Bauern bzw. der Eisenbahngesellschaft seinen Lebensunterhalt verdiente. Mit 18 Jahren begann er Theologie zu studieren und wurde Dorfgeistlicher. Während seines Studiums bereiste er viele Teile Kurdistans und lernte so die Situation des kurdischen Volkes kennen.Der blutig niedergeschlagene Scheich Said Aufstand 1925 und die überall herrschende Unterdrückung seines Volkes weckten den Patriotismus in ihm und er nannte sich fortan „Cigerxwîn“ (Aus Leid blutendes Inneres).Seit 1924 schrieb Cigerxwîn Gedichte, die sehr bald politisch wurden. Er griff die feudalen Herrscher ebenso an wie die religiösen, weil sie die Aufklärung verhinderten und deshalb für die Unterdrückung des kurdischen Volkes verantwortlich waren. Seine politischen Aktivitäten verstärkten sich und 1946 wurde er Vorsitzender der „Civata Azadî û Yekîtiya Kurd“. Zwei Jahre später trat er der kommunistischen Partei Syriens bei und kandidierte im Jahre 1954 für das syrische Parlament. Nach seinem Parteiaustritt 1957 gründete er die Organisation „Azadî“, die später mit der Kurdischen Demokratischen Partei Syriens zusammengelegt wurde.Er wurde verhaftet und gefoltert. Trotzdem setzte sich weiterhin für den kurdischen Freiheitskampf ein. 1969 verließ er Syrien und richtete an der Universität von Bagdad einen Lehrstuhl für nördliches Kurdisch ein und zeichnete für das kurdische Kulturprogramm bei Radio Bagdad verantwortlich. Am Aufstand von Mustafa Barzani war er ebenfalls beteiligt.Er musste1973 in den Libanon auswandern und ging 1979 nach Stockholm ins Exil, wo er am 22. Oktober 1984 starb. Er wurde im Garten vor seinem Haus in Qamislo beerdigt, wo er den größten Teil seines Lebens verbracht hat.Sein großes Werk umfasst 8 Bände mit Gedichten, ein Wörterbuch der kurdischen Sprache, geschichtliche Werke und Bücher über die kurdische Folklore.In seiner politischen Dichtung kämpft Cigerxwîn für die Freiheit des kurdischen Volkes, für die Gleichheit der gesellschaftlichen Klassen und für die Abschaffung der feudalen Strukturen, aber auch die geistliche Klasse greift er an, weil sie seiner Meinung nach sich auf Kosten der Kurden bereichert. Auch die Stammesstrukturen blockieren den Gedanken der Gleichheit:„Mebe êlperest ey kurê xwendewarHemî Kurd yekin ey keça namîndar“Die Liebesgedichte stehen in der Tradition der klassischen kurdischen Dichtung. Vordergründig wird die Geliebte angesprochen, eigentlich ist aber die Liebe zu Gott gemeint, wobei Cigerxwîn oft übergangslos die Heimat also Kurdistan besingt.Ein weiterer Bereich seiner Liebesgedichte folgt der traditionellen Volksdichtung, in der offen und frei von der Geliebten gesprochen wird.Cigerxwîns Fabeldichtung ist der politischen Dichtung zuzuordnen. In diese Gruppe gehört z.B. „Serxwebûna Mirîskan“ oder „Kêvjal nafirin“. Hier spricht er „durch die Blume“ über politische Gegebenheiten und Geschehnisse.Aber auch ganz offen und mutig spricht Cigerxwîn von geschichtlichen Ereignissen, z.B. in dem Gedicht „Aleqemsê“, in dem er das Massaker an der Bevölkerung dieses Dorfes an der syrisch-türkischen Grenze beschreibt.Sein wohl berühmtestes Gedicht aber ist „GULFIROS“ – Rosenverkäufer
GULFIROSEz ji xew rabûm, gulfirosek dî, Pir gelek sa bûm, gul bi dil didî. Gul bi dil didî. Hebû me yek dil, tev jan û kul bû, Ne bûme bawer, gul bi dil bidî. Gul bi dil bidî. Bazar me kir go, ser bi ser nadim, Ê gulperest bî, can û dil didî. Dil bi kul didî. Min go kî didî. Can û dil bi gul, Go ev bazar e, dil bi kul didî. Dil bi kul didî. Min can û dil dan, dil kiriye qêrîn, Go ho Cegerxwîn, dil bi gul didî. Dil bi gul didî.ROSENVERKÄUFERIch wachte auf, sah einen RosenverkäuferIch freute mich sehr, er tauschte eine Rose gegen ein HerzIch hatte ein Herz, es war voller Schmerz und KummerIch konnte nicht glauben, er tauschte eine Rose gegen ein HerzWir handelten, er sagte: ich tausche nicht Haupt für HauptAber ein Rosenliebhaber gibt dir Leib und SeeleIch fragte: wer tauscht Leib und Seele gegen eine RoseEr sagte: dies ist ein Bazar, man tauscht eine Rose gegen KummerIch gab Leib und Seele, das Herz schrie um HilfeO Cegerxwîn, du tauschtest dein Herz gegen eine Rose.

Quelle (hauptsächlich):http://www.iranistik.uni-goettingen.de/Cigerxwin.pdf

Verliebt in die Freiheit: Cigerxwîn“zum 100. Geburststag von CigerxwînVerband der Studierenden aus Kurdistan

(YXK)...............................................................Vielen Dank an Berfin für diesen Artikel!

Kır emekçilerinin devrimci şairi; Ciğerxwin (Ciğerhun) ve şiirleri Bxwine

Ciwan Haco Be Strana Cigerxwin Tema$e Bike

Dengpirtûk pirtûk.Cigerxwin u Helbeste Natirsim Tema$e Bike

0 yorum:

 

My Blog List

Hello

Ortaya çıkan çeteleşme eğilimlerini erkenden tespit edememe ve yeterince tavır koyamama ikinci önemli stratejik yetmezliktir. Bu rolü güvenilir arkadaşlara bırakmak dogmatizmin diğer bir sonucudur. O kadar soylu değeri çarçur ederlerken, mutlaka fark edebilmeli ve dur diyebilmeliydim. PKK'nin bütün soylu çabalarına en büyük darbeyi bu yönlü gelişmeler vurmuştur. Adeta canavarlaşmış bazı kişiliklerin inanılmaz nitelik arz etmelerinin izahı güçtür. Büyük emeklerle hazırlanan yapının bu öğelere kolay teslim olması daha da anlaşılmaz konudur. Bendeki müthiş arkadaşlık anlayışı hep en iyisini yaparlar, en dürüstüdürler, ellerinden gelmeyecek iş yoktur, çağdaş havarilerdir biçimindeki dogmatizme varan inanış bu gelişmelerde etkili olmuştur. Geç uyandık. Tam uyandığımızda veya fark ettiğimizde, stratejik olarak hem zaman hem büyük çabaların ürünü başta genç savaşçılar, halk, maddi ve manevi birçok değer kaybedilmişti.1992-1993 derslerini daha derinliğine çıkarmalıydım. Irak-Kuveyt krizi ile 1991'de ülkedeki gruplarla olmak daha doğru olacaktı. 1982'lerde yapmadığım işi, atmadığım adımı bu sefer yapma ve atma biçiminde olmalıydı. Ortadoğu çalışmalarını ikinci plana bırakmak gerekirdi. Fakat aynı yaklaşım, yoğun takviyeler altından başarıyla kalkılacağına beni inandırmıştı. Binlerce nitelikli kadro içinden mutlaka sürece cevap verenlerin çıkacağı hep beklenmişti. Fakat hareketin bağrındaki çetecilik ve sorumsuz merkezi yaklaşım tüm katkıları boşa çıkarıyordu. Tarih göz göre göre başarısızlığa götürülüyordu. Disiplin ve fedakarlıkla fazla değer kurtarılamaz, görevler başarılamazdı. 1992 sonlarındaki Osman Öcalan'ın YNK ile boyun eğmeyi andıran uzlaşması, Murat Karayılan ve Cemil Bayık'ın intiharvari çabaları tesadüfen birleşerek sürecin daha büyük kaybını önledi. Köklü ders çıkarılması gereken nokta buydu. Ülke içi ihmal edilmemekle birlikte, merkezi kadro yapısının köklü çözümüne ihtiyaç vardı. Bunu Suriye üzerinde yeni okullar açmayla telafi etme ve aşırı tekrarlama çalışmaları beni oldukça tıkadı. Çabaların anlamı pek kalmamıştı. Bizzat müdahaleyi yapmada geç kalmıştım. O kadar değer kaybından sonra yönelmeyi kendime yediremiyordum. Tıkanmayı askeri değil, siyasi yollardan açma deneyimi daha anlamlı geliyordu. Askeri yönelim toptan intihara götürebilirdi. Siyasi çalışma ise, daha potansiyelli hareketi mümkün kılabilirdi. Yapıda tekdüzelik sürdü. Aynı tarz çalışmalar KONGRA GEL dönemine kadar yansıdı. Son iç bunalımların kökeni aslında ülkeye gidiş ve orada üsleniş, çalışma tarzı ve temel taktik anlayışların bir devamından ibarettir. Özeleştiriler anlamlı yapılmamıştı. Eski kişilik ve çalışma tarzında ısrar vardı. Bu da her zaman ve her yerde anlamsız kayıplara, yerine getirilemeyen görevlere, acılara ve sonuçta tasfiyelere yol açmaktan öteye gidemezdi.İkinci yaşam dönemi devlet odaklı olduğundan, ama daha henüz yitirilmemiş komünal demokratik duruş özelliklerinden ötürü çelişkiliydi. Sonucu bu çelişkilerin boğuşması belirleyecekti. 15 Şubat 1999 aynı zamanda devlet odaklı yürüyüşe ölüm darbesi indirmişti. Eğer devlet odaklı particilik, devletçilik bir hastalıksa, o halde 15 Şubat 1999'da tüm kapitalist dünya devletlerinin bana vurduğu darbe aynı zamanda üçüncü doğuşum için bir ilaç, bir ebelik rolünü oynayacaktı.Üçüncü yaşam dönemi, eğer adına ve özüne yaşam denilebilecekse, 15 Şubat 1999'dan sonuna kadar gidilebilecek aşama olarak ayrıştırılabilir. Belirgin niteliği, genelde devlet odaklı, özelde kapitalist modern yaşamdan kopuşla başlamasıdır. Tekrar yaban yaşama koşmuyorum. On bin yıl öncesine gidecek değilim. Ama insanlığın bazı temel değerlerinin o yıllarda gizli olduğu da kesindir. Uygarlığın bin bir hile ve zorbalıkla kestiği o dönem insanlığı bilimsel teknik seviyeyle bütünleştirilmedikçe, insanın gerçek kurtuluşu, özgürlüğü mümkün olamazdı.Uygarlık ve devlet odaklı yaşamdan kopmak gerileme değildir. Tersine doğadan ölümcül kopuşa, kan ve yalana dayalı şişirilmiş iktidar kişiliğinden vazgeçme belki de en temelli sağlığa kavuşma imkanıdır. Hastalıklı toplumdan sağlıklı topluma, sıkboğaz, obez, çevreden kopmuş, bir nevi kanserleşme olan aşırı şehirleşmiş toplumdan ekolojik topluma, tepeden tırnağa otoriter ve totaliter devletli toplumdan komünal demokratik ve özgür eşit topluma doğru bir yöneliş söz konusudur. Avcı kültürüyle hayvan katliamına, uygarlığın insan katliamına, kapitalizmin doğa felaketine yol açan zincirleme halkasından kurtulma yeni bir insanlığa kapıyı aralayabilir. Hayvanlarla dost, doğayla barışmış, kadınlarla dengeli güç yapısına dayanan, barışçıl, özgür eşit, aşklı yaşam, bilim ve tekniğin gücünü savaş ve iktidarın oyuncağı olmaktan çıkarmış ahlaklı politik bir kişilik, beni, en azından ENKİDU'yu şehre ve devlete bağlıyan çekim gücü kadar çekiyor, anlamlı kılıyor. Tek kişilik tutukevinin yarattığı bir özlemden kesinlikle bahsetmiyorum. Büyük bir düşünsel, ruhsal paradigmadan bahsediyorum. Kategorik yaklaşımdan, büyük güce tapınmadan, çağın, tüm uygarlıkların kan lekeleri altında parıldayan yaldızlı yaşamlarından gerçekten hem bıktım hem nefret ediyorum.Çocukken genlerime işlemiş avcı kültüründen ötürü gözümü kırpmadan başlarını kestiğim, kopardığım, kurnazca avladığım kuşlardan, vurduğum hayvanlardan özür dilemekle başlamak istiyorum yeni yaşam dönemime. En büyük saadetin kaşaneli köşklerde değil, yeşil çevreli kulübemsi mekanda yaşandığına inanıyorum. Doğayı tüm renkleri, sesleri ve anlamları içinde dinleyerek, bütünleşerek yaşamın erdemine ulaşılacağına inanıyorum. Gerçek ilerlemenin dev kentlerden ve iktidar otoritelerinden geçmediğine, tersine bunların en büyük hastalık kaynağı olduğuna; buna karşın eski köyü de, yeni kenti de aşmış, ekolojik yerleşimi bilimin ve tekniğin en son verileri ile karşılayan bir mekansal yaşamın gerçek devrim olduğuna inanıyorum. Aradaki kocaman uygarlık yapılarının insanlığın mezarı olduğuna inanıyorum. Bir gelecek yürüyüşü olacaksa, bu gerçekler temelinde olursa anlamlı ve yürümeye değer olduğuna inanıyorum.Hiyerarşik devletçi sınıf uygarlığından kopmak en büyük özeleştiridir. Bunu başaracağıma inanıyorum. İnsanlığın çocukluğuna, emekçilerin, halkların unutturulmuş tarihine, kadınların, çocukların ve çocuk ihtiyarların ütopyalarındaki özgür eşit dünyalarına katılmayı, başarıyı orada sağlamayı daha çok istiyorum.Bunların hepsi ütopya. Ama bazen ütopyalar mezardan beter yapılar içindeki yaşamın tek kurtarıcı esinidir. Günümüzdeki mezarlardan beter yapılardan tabii ki öncelikle ütopyayla çıkış yapılacaktır. Durumum hiçbir insana benzemiyor. Benzemesini de istemiyorum. Daha iyi anladığıma, hissettiğime göre iyi yoldayım. Anlamın ve hissin yaşattığı bir insan en güçlü insandır. Büyüklere benzeme günahını bir daha işlemeyeceğim kesindir. Zaten benzemeyi ne çok istedim ne de becerdim. İnsanlığın geçmişi daha gerçektir. Ona saygılı olacağım ve yaşamı orada arayıp bulacak ve yeniden başlatacağım. Gelecek bu çabaların işleyiş halinden başka bir şey değildir.Hep kendimi mi düşünüyorum? Değil. Savunmam tüm insanlık için bir şeyler öğretebilir. Yeniden yapılanmış PKK bütün soylu arkadaşlarımı, anlam gücü ve iradesi olan yoldaşlarımı birleştirebilir. KOMA GEL tüm Kürdistan halkını ve dostlarını demokratik bir çatı olarak toparlayabilir. Yaşamımıza, ülke ve toplumumuza rasgele saldıracaklara karşı HPG iyi bir savunma savaşı verebilir; anlayışsız, zalim ve haksızdan hesap sorabilir. En soylu kadınlarımız tüm zamanların tanrıça olgunluğu, anlayışlılığı, melek saflığı ve azizeliği ve Afrodit güzelliğini kimliğinde bütünleştiren PAJK'da birleşebilir.Bu savunmayla temel insanlık anlayış ve idealimi uygarlığın son temsilcisi olarak hayli gururlu ve kendinden emin AB'nin yargı organı AİHM'e sunarken, olumlu beklentilerden ziyade, sistemin kar büyücülüğüne alet olmaktan öteye bir rol oynamayacağından ötürü üzüntülerimi belirtebilirim. Daha demokratik, özgür ve adil toplum dileklerimle saygılarımı sunarım.27 Nisan 2004Tek Kişilik Tutukevi/ Mudanya/ BursaAbdullah ÖCALAN

Mezopotamia History © 2008 Business Ads Ready is Designed by Ipiet Supported by Tadpole's Notez